بی خوابی یکی از اختلالات رایج خواب به شمار می رود که باعث می شود به سختی به خواب بروید یا نتوانید چند ساعت پیوسته بخوابید و یا زود بیدار شوید و نتوانید دوباره به خواب بروید . این مشکل می تواند باعث بروز عواملی چون خواب آلودگی در طول روز، خستگی در طول روز ، بی حالی و بی حوصلگی در طی روز بشود. شیوع بی خوابی در خانم ها ، افراد مسن ، افراد با و ضعیت اجتماعی و اقتصادی پایین ، در مجردین و افراد بیکار بیشتر گزارش شده است. عوامل مختلفی می تواند در ایجاد بی خوابی نقش دارد که شناخت دقیق این عوامل مهممترین اقدام در درمان این اختلال خواهد بود . یکی از عوامل موثر در بی خوابی استرس مسائل روزمره زندگی و میزان اسیب پذیری افراد از این موضوع می باشد . افراد معمولا در مقابل این استرس از استراتژی مقابله استفاده می کنند و از بروز احساسات خود خودداری می کنند. این موضوع باعث برانگیختگی شدید عاطفی و به دنبال آن برانگیختگی شدید فزیولوزیک در مرحله قبل و حین خواب می شوند که این مسئله .باعث بروز بی خوابی می شود
در واقع مطالعات نشان می دهند که استرس های شغلی و فشار های عصبی طی روز از مهمترین عوامل بروز بی خوابی می باشند هرچند که عوامل دیگری نیز باعث بروز بی خوابی می شوند از جمله مشکلات و اختلالات روحی و افسردگی وغیره.
هرشب در ساعتی مشخص به خواب بروید و در ساعت مشخصی بیدار شوید
روزانه ورزش منظم یا پیاده روی به مدت 20 الی 30 دقیقه داشته باشید
در ساعات انتهایی روز از مصرف کافئین خودداری کنید
از مصرف الکل و نیکوتین خودداری کنید
از خوزدن شام سنگین قبل از خواب بپرهیزید
تا قبل از خواب آلودگی به رختخواب نروید
اتاق را تاریک کنید
دمای اتاق را تنظیم کنید معمولا در مکان های خنک خواب بهتری صورت می گیرد
قبل از رفتن به رختخواب سعی کنید استرس را از خودتان دور کنید و ارام شوید
ترجیحا قبل از رفتن به رختخواب دوش اب گرم بگیرید
از انجایی که محرومیت از خواب در عملکرد روزانه افراد موثر شناخته شده و باعث خواب آلودگی در طی روز، اختلال در تمرکز ، دقت ، سرعت تصمیم گیری و خلق و خوی افراد می شود بنابراین در افراد شاغل از اهمیت ویژه ایی برخوردار است به همین منظور اصلاح برخی عادات روزانه باعث اصلاح الگوی خواب می شود به عنوان مثال کافئین و نیکوتین هردو محرک سیستم عصبی هستند وبه همین دلیل خواب را مختل می کنند بنابراین در ساعات انتهایی روز می توان مصرف انها را کاهش داد . همچنین مصرف غذا های چرب و پر حجم در ساعات قبل از خواب با مختل کردن سیستم گوارشی ،باعث اختلال در به خواب رفتن می شوند.بررسی وضعیت سلامتی جسمی فرد نیز در تشخیص علت بی خوابی بسیار مفید می باشد به طوریکه مواردی همچون کم خونی ، اختلالات تیروئید ، دیابت و بیماری های قلبی عروقی و گوارشی و بیماری های ریوی تاثیره ویژه ایی بر مسئله بی خوابی دارند.
یک شرح حال بالینی کامل و معاینه کامل فرد می تواند اطلاعات دقیقی از علت بی خوابی به پزشک بدهد که در نتیجه درمان مناسب برای فرد تجویز شود در این راستا می توان از یک روانپزشک حاذق کمک گرفت.